Bóle miesiączkowe to problem, który dotyka nawet połowy kobiet w Polsce, a dla wielu z nich stanowi na tyle poważne wyzwanie, że utrudnia codzienne funkcjonowanie. W Japonii czy Korei funkcjonują urlopy menstruacyjne, na takie rozwiązania decydują się też niektóre firmy w Polsce. Dolegliwości związane z miesiączką nie tylko wpływają na efektywność w pracy czy podczas nauki, ale również ograniczają aktywność społeczną ze względu na towarzyszące im zmiany nastroju oraz znaczne obniżenie samopoczucia.
Medycyna chińska a cykl miesiączkowy
Według medycyny chińskiej prawidłowy cykl menstruacyjny powinien być bezbolesny, regularny i pozbawiony skrzepów. Optymalny cykl trwa około 28 dni, a kobieta nie powinna doświadczać żadnych cyklicznych napięć, wahań nastroju, ociężałości, obrzęków, bólów głowy, nudności, zaparć czy biegunek. Wszelkie odstępstwa od tej normy są postrzegane jako objaw zaburzeń, które można zdiagnozować i skutecznie leczyć, poprawiając tym samym jakość życia.
Bóle w podbrzuszu przed, w trakcie lub po menstruacji często idą w parze z innymi objawami, które ułatwiają postawienie właściwej diagnozy. Poniżej przedstawiam najczęściej występujące syndromy oraz zalecane punkty akupunkturowe. Niektóre z nich, takie jak Liv3 czy Sp8, mogą być samodzielnie uciskane w celu zapobiegania lub redukowania bólu.
Rodzaje syndromów skutkujących zaburzeniami miesiączki
- Zastój Qi – Ból pojawia się zwykle w dniu krwawienia lub dzień czy dwa wcześniej. Charakterystyczne objawy to napięcie w piersiach i brzuchu oraz drażliwość. Pomocne punkty akupunkturowe: Liv3, Ren6, Gb34, Sp8, St29, Sp10, Sp4, Pc6, Sp14.
- Zastój Krwi – Przeszywający ból przed i/lub w trakcie krwawienia, obecność dużych skrzepów, po których wydaleniu pacjentka czuje ulgę. Zalecane punkty: Liv3, Ren6, Gb34, Sp8, St29, Sp10, Sp6, Sp4, Pc6, Bl17, Kid14, St25.
- Zimno wnikające do organizmu – Bólom w dolnej części brzucha przynosi ulgę ciepło, np. termofor. Krwawienie jest skąpe i jasne. Warto uwzględnić punkty: Lu7, Kid6, Ren4, Ren6, St29, Sp8, Sp6, St36 oraz moksa.
- Puste Gorąco – Ból podczas krwawienia oraz w połowie cyklu, uczucie palenia w miednicy, towarzyszące uczucie gorąca i niepokój, mogą pojawić się upławy. Zalecane punkty: Sp9, Sp6, Lu7, Kid6, Ren3, St28, Bl32, Bl22, Ren9, Li11, Sp10, Kid2, Liv3.
- Zastój Qi Wątroby przekształcający się w Ogień – Ból podbrzusza, ciemna krew menstruacyjna, drażliwość, wybuchy złości, pragnienie, uczucie gorąca. Pomocne punkty: Liv3, Liv2, Liv14, Ren4, Ren6, Kid14, Sp10, Li11, Sj6, Gb34.
- Niedobór Qi i Krwi – Tępy ból pod koniec krwawienia a nawet po jego zakończeniu poprawiający się po ucisku lub masażu, skąpe krwawienie. Pacjentki często są zmęczone oraz mają bladą skórę, zawroty głowy i luźne stolce. Zalecane punkty: Ren4, Ren6, St36, Sp6, Sp8, Bl20, Sp10, Bl54, Bl52, Bl32.
- Niedobór Yang i Krwi – Ból po krwawieniu, skąpe miesiączki, ulga po masażu i zastosowaniu ciepła. Dodatkowe objawy to tępe bóle głowy, uczucie zimna w ciele, zawroty głowy. Zalecane punkty: Bl20, Ren12, St36, Sp6, Ren4, Liv8, Lu7, Kid6, Bl54, Bl32.
- Niedobór Yin Nerek i Wątroby – Ból pojawia się pod koniec krwawienia, skąpe miesiączki, problemy z widzeniem, szumy uszne, wyczerpanie, ból pleców, nudności. Zalecana akupunktura: Bl23, Bl18, Ren4, Sp6, Kid3, St36, Lu7, Kid6, Bl54, Bl32.
Styl życia ma znaczenie w przypadku bóli miesiączkowych
Niektóre pacjentki doświadczają kilku syndromów jednocześnie, dlatego diagnoza powinna być postawiona przez terapeutę, który dobierze odpowiednią strategię leczenia. Istotnym czynnikiem podnoszącym skuteczność zabiegów akupunktury jest zmiana nawyków żywieniowych. W przypadku osób z zimnem wskazane będzie unikanie surowych oraz zimnych i ochładzających termicznie produktów (np. maślanka, pomidor, sałata, ogórek, cukinia, banan) oraz zastosowanie moksoterapii lub naświetlanie lampą TDP. Z kolei osoby z gorącem czy pustym gorącem powinny wystrzegać się ciepłych i gorących termicznie produktów (np. czosnek, cebula, baranina, imbir, cynamon, pieprz, goździki) które mogą nasilać objawy. W niektórych przypadkach warto również rozważyć zastosowanie ziół, które mogą wspomóc proces leczenia.
Pamiętajmy, że w trakcie menstruacji i bezpośrednio po niej każda kobieta powinna zadbać o odpoczynek, odpowiednie nawodnienie oraz unikać stresu i ekspozycji na zimno. Emocjonalne napięcia nasilają dolegliwości ponieważ zakłócają swobodny przepływ Qi Wątroby, który jest niezbędny by miesiączka była bezbolesna.
Źródła:
- Giovanni Maciocia; Obstetrics and Gynecology in Chinese Medicine; Elsevier-Health Sciences Division; 1998
- Joerg Kastner; Terapia pożywieniem; Galaktyka; 2009
Powyższy tekst został opublikowany na TCMblog 2024-09-26